Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan enfeksiyon kontrol önlemleri kapsamında, Kovid-19 salgını sırasında diş tedavisine ilişkin işlemler, tedavi öncesi ve sonrasında uyulması gerekenler güncellendi. 

Kovid-19 hastalarıyla temasları riskli olduğundan, 65 yaş üstü kronik bir rahatsızlığı (hipertansiyon, kronik akciğer hastalığı, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar vb.) olanların veya hamilelerin çalıştırılmasının uygun olmadığı vurgulandı. 

Çalışanların, kendilerini Kovid-19 semptomları (ateş, öksürük, solunum sıkıntısı) açısından günlük olarak takip etmesi, semptomatik bir çalışan tespit edildiğinde pandemi hastanesine yönlendirilmesi gerektiği ifade edildi. 

Kişisel koruyucu ekipmanların (KKE) hazır bulundurulması, başkaları tarafından dokunulabilen ve kolay dezenfekte edilemeyen dergi, gazete, broşür ve oyuncak gibi nesnelerin ortamdan kaldırılması gerektiğinin de belirtildiği tedbirler şöyle sıralandı:

“Hastaların görebileceği alanlara sosyal mesafe uygulamaları ve çeşitli hijyen talimatlarını içeren afişler asılmalı. İçerikler Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yayımlanan rehber ve diğer materyaller ile uyumlu olmalı. 

Bekleme alanlarında hastaların bir arada bulunmasından dolayı oluşabilecek bulaşma riskinin azaltmak için randevulara tam zamanında gelinmesini sağlama, hastaların gerekirse bina dışında ya da araçlarında bekletilmesi gibi önlemler alınmalı. Hasta ve refakatçi kliniğe gelirken maske takmalı. 

Hastanın yardıma ihtiyacı olduğu durumlar hariç (Pediyatrik hastalar, özel gereksinimli bireyler, yaşlı hastalar vb.) refakatçi kabul edilmemeli. Refakatçi kabul edildiği durumlarda, refakatçi de ilk görüşme esnasında Kovid-19 semptomları açısından sorgulanmalı. Hastanın şikayeti öncelikle telefon, mesajlaşma veya video konferans yoluyla değerlendirilerek mümkünse zorunlu olmayan başvurular ertelenmeli.””Muayeneler kişisel koruyucu ekipmanla yapılmalı”

Kovid-19 salgını sırasında uyulması gereken dental işlemler prosedürü de güncelledi. “Acil” olarak tanımlanan diş hekimliği işlemleri için başvuruda bulunan hastanın Kovid-19 enfeksiyonu ile uyumlu semptomları (ateş, öksürük, solunum sıkıntısı) yoksa uygun protokoller ve kişisel koruyucu ekipmanlar kullanılarak muayenesinin yapılması gerektiği bildirildi. 

Kovid-19 tanısı alan hastalar içerisinde acil tedaviye ihtiyaç duyanların işlem öncesi değerlendirmelerinin, hastayı takip eden hekimi ile yapılması ve tedbirlere birlikte karar verilmesi gerektiği belirtildi. 

Hastada Kovid-19 enfeksiyonu ile uyumlu semptomlar mevcutsa tedavinin, Kovid-19 hastaları için ayrılan iyi havalandırılmış bir tedavi ünitesinde yapılması gerektiği ifade edildi. 

Olası/kesin Kovid-19 hastaları ve karantinada olan temaslıların acil bir durum olmadıkça tedavilerinin ertelenmesi gerektiği vurgulandı. “Sosyal mesafe sağlanamıyorsa hastalar bina dışında beklemeli”

Hasta randevularına tam zamanında gelinmesi, diğer hastalarla temasa olanak vermeyecek şekilde randevuların organize edilmesi gerektiği belirtilen enfeksiyon kontrol önlemlerinde, hasta kabulü sırasında uyulması gerekenler de şöyle sıralandı:

“Hasta bekleme alanlarında sosyal mesafe (en az 1 metre mesafe) sağlanmalı. Hasta bekleme alanları, uygun sosyal mesafeye izin vermiyorsa veya hastaların tercih etmesi durumunda kişisel araçlarında veya cep telefonu ile temasa geçebilecekleri şekilde binanın dışında beklemeli. Sağlık tesisi girişlerinde, bekleme odalarında ve hasta girişlerinde alkol bazlı antiseptik bulundurulmalı.””Panoramik radyografi ve bilgisiyarlı tomografi tercih edilmeli”

Tüm hastalara standart enfeksiyon kontrol önlemleri uygulanması gerektiği vurgulanan enfeksiyon önlemlerinde, olası/kesin Kovid-19 hastalarına ek olarak damlacık ve temas önlemleri alınması gerektiği kaydedildi. 

Standart önlemlerin, el hijyeninin sağlanması, kişisel koruyucu ekipman kullanımı, güvenli enjeksiyon uygulaması, steril alet ve cihazların kullanılması, tedavi ve çevre yüzeylerinin temizliğinin ve dezenfeksiyonunun sağlanması olduğu belirtildi. 

Hasta değerlendirmelerinde sıkça kullanılan intraoral radyografilerin tükürük sekresyonunu artırması ve öksürük refleksini uyarması sebebiyle panoramik radyografiler ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografilerin kullanımının tercih edilmesi gerektiğine dikkat çekildi. 

Tedavi sonrası hasta kabulünde dikkat edilmesi gereken önlemler ise şöyle sıralandı:

“Her hastadan sonra yüz koruyucu, gözlük gibi tekrar kullanılabilen kişisel koruyucu ekipman yüzde 70’lik alkol ile silinerek dezenfekte edilmeli ya da yenisi ile değiştirilmeli,

Hastaya özel olmayan ve ortak kullanım gerektiren dental röntgen cihazı, ışık, dental ünit ve sandalyesi gibi cihazlar her hastadan sonra üreticinin talimatlarına göre ya da yüzde 70’lik alkol ile silinerek (1 dakika süre beklenmeli) dezenfekte edilmeli. El aletlerinin üzerindeki kalıntıları gidermek için detaylı temizlik yapılmalı ve her hastadan sonra rutin enfeksiyon önleme kurallarına uygun olarak buharlı otoklav ile sterilizasyonu sağlanmalı,

Kapı kolları, sandalyeler, masalar, asansörler, tuvalet ve banyo gibi alanlar rutin temizlik ve dezenfeksiyon prosedürlerine uygun olarak temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli,

Dental ağrı ve oral kavite enfeksiyonu olan hastaların tedavisi için konservatif yaklaşımın yeterli olup olmayacağı iyi değerlendirilmeli ve hastaların bu sebeple tekrarlayan müracaatlarına engel olunmalı,

Diş hekimi ve yardımcı ekibi iş yerinden ayrılırken, kişisel koruyucu ekipmanı tıbbi atık kutusuna atmalı, el hijyenini sağlamalı, kişisel kıyafetlerini giymeli.”

AA